Bạn nhận được thư mời phỏng vấn học bổng? Hotcourses Vietnam xin chúc mừng bạn, bởi điều đó đồng nghĩa với việc lại gần hơn với học bổng. Để giúp bạn đón đầu các câu hỏi thường gặp khi phỏng vấn xin học bổng, Hotcourses Vietnam đã tổng hợp một số câu hỏi “tủ” lẫn gợi ý trả lời để bạn tham khảo.
>> Những câu bạn hay hỏi nhất về học bổng
1. Nhóm câu hỏi "Bạn là ai" ?
Bắt đầu bất cứ một cuộc phỏng vấn học bổng nào, đại diện trường hoặc cơ sở cấp học bổng luôn muốn hiểu hơn về tính cách, con người và năng lực của bạn. Những yếu tố này giúp người phỏng vấn xác định xem bạn có phải là người phù hợp để được trao học bổng và liệu bạn có khả năng thành công tại ngôi trường mà bạn sắp sửa theo học. Sau đây, Hotcourses Vietnam đã liệt kê một số câu hỏi cụ thể thường gặp để chuẩn bị cho một buổi phỏng vấn xin học bổng:
- Câu hỏi: Hãy giới thiệu bản thân
Câu hỏi mở này giúp bạn có thể điều hướng cuộc đối thoại theo hướng có lợi cho bản thân. Bởi vì nó rất rộng, nhiều người thường theo trả lời chung chung theo bản năng. Đừng làm vậy! Hãy lập “dàn ý” các câu trả lời trong đầu như viết một bài tự luận (Statement of Purpose) vào đại học. Giống như một bài luận văn, bạn có thể bắt đầu bằng một thứ gì đó chung chung về bản thân và sau đó thu hẹp tập trung vào một điểm hay một câu chuyện. Đây cũng là cơ hội tốt để bạn “khoe” các kỹ năng mà bạn có.
Ví dụ: Tôi là người thực sự đam mê hóa học. Đó là lý do tại sao tôi dự định học chuyên ngành hóa học và một ngày nào đó trở thành một kĩ sư! Tôi đã gia nhập CLB Hóa Học từ khi học cấp 3. Ngoài giờ học, tôi thích đi chụp ảnh hoặc hoạt động tình nguyện tại các mái ấm tình thương cho những trẻ em cơ nhỡ tại địa phương.
Vì sao đây là một câu trả lời tốt? Câu trả lời này bao gồm rất nhiều chi tiết chỉ trong vài câu súc tích.
- Kế hoạch tương lai xa: Trở thành một kĩ sư
- Kế hoạch tương lai gần: Học ngành Hóa học
- Hoạt động liên quan đến đam mê: Tham gia CLB Hóa Học
- Điểm sáng về tính cách: Tinh thần giúp đỡ người khác
- Sở thích của bản thân: nhiếp ảnh
- Câu hỏi: Điểm mạnh/yếu nhất của bản thân là gì?
Câu hỏi này giúp người phỏng vấn học bổng tìm hiểu xem bạn có phải là một người hiểu bản thân mình không. Khi nói về điểm mạnh của mình, đừng khiêm tốn mà hãy tự tin thể hiện con người của bạn, nên dẫn chứng các ví dụ dể chứng minh lời nói của mình. Đối với điểm yếu, hãy cố gắng vẽ nó như một điều gì đó về bản thân mà bạn đang cố gắng cải thiện hoặc một trở ngại mà bạn muốn vượt qua. Và cũng đừng quên đưa ra ví dụ cụ thể nhé.
- Câu hỏi: Hãy mô tả một trải nghiệm trong cương vị lãnh đạo của bạn?
Kinh nghiệm lãnh đạo không phải là một điều gì đó cao siêu mà có thể chính là vai trò lớp trưởng, lớp phó, hoặc đội trưởng của một nhóm hội nào đó trong và ngoài trường học. Nếu bạn chưa từng trải nghiệm những vị trí đó, bạn có thể nói rằng mình là hình mẫu cho anh chị em hoặc các học sinh khác, hoặc bạn có thể kể một trường hợp mà bạn đã phải đảm nhiệm vai trò lãnh đạo để giải quyết vấn đề mà không cần đảm nhận một vị trí chính thức nào.
- Câu hỏi: Kể về một sai lầm lớn của bạn hoặc trở ngại nào đó mà bạn phải vượt qua
Điều quan trọng nhất trong câu trả lời trong vế đầu của câu hỏi là bạn đã sửa chữa và học hỏi từ lỗi lầm đó như thế nào. Điều người phỏng vấn học bổng muốn nghe chính là cách bạn đối đầu, chịu trách nhiệm và đề ra phương án giải quyết sai lầm đó. Ở vế hai, bạn cũng có thể hướng câu trả lời theo vế đầu. Trở ngại đó có thể liên quan đến cuộc sống gia đình, quan hệ xã hội hay trong việc học tập và hoạt động ngoại khóa.
- Câu hỏi: Kể về một khoảnh khắc đáng tự hào vì thành tích cá nhân
Ở câu hỏi này, bạn hãy chọn một sự kiện hay câu chuyện có liên quan đến yêu cầu/hình mẫu lý tưởng để đạt học bổng để củng cố thêm năng lực và phẩm chất của bạn.
- Câu hỏi: Bạn có tham gia các hoạt động ngoại khóa nào không?
Liệt kê một số hoạt động ngoài giờ chính (không nên kể hết một danh sách dài ngoằng những gì bạn đã làm). Chú trọng những hoạt động liên quan đến kỹ năng lãnh đạo, làm việc nhóm, và phù hợp với sở thích về học tập lẫn kế hoạch phát triển nghề nghiệp trong tương lai. Chẳng hạn nếu bạn muốn theo học ngành Truyền thông, thì các trải nghiệm như viết bài cộng tác cho báo, hay quản lý các kênh mạng xã hội chính là điểm cộng sáng giá.
- Câu hỏi: Kể về người mà bạn ngưỡng mộ hoặc hướng tới, và vì sao?
Với câu hỏi phỏng vấn học bổng này, bạn có thể chọn một ai đó trong cuộc sống hoặc nghề nghiệp có ảnh hưởng với bạn, miễn sao bạn lý giải được tại sao hình mẫu lý tưởng đó có tác động đến bạn, và sự ảnh hưởng đó mang lại những bài học tích cực thế nào đế bạn.
- Câu hỏi: Kể về một người hoặc một sự kiện trong đời đã thay đổi bạn.
Bạn có thể chọn một trải nghiệm tích cực đã giúp bạn thay đổi, để trở thành một phiên bản tốt hơn của chính mình. Nếu kể một trải nghiệm tiêu cực thì bạn hãy kể nó đã giúp bạn trở nên thay đổi tích cực hơn theo cách nào.
- Câu hỏi: Bạn có từng học được gì từ một ai đó rất khác bạn không?
Đây là một câu hỏi mà bạn phải suy nghĩ trước ở nhà vì một câu trả lời tốt sẽ cho người phỏng vấn thấy được sự linh hoạt trong suy nghĩ, cũng như khả năng học hỏi, tiếp nhận của bạn.
- Câu hỏi: Theo bạn, vấn đề nào trên thế giới đang được coi là cấp bách nhất? Vì sao?
Các du học sinh tương lai các ngành xã hội, chính trị thường sẽ gặp câu hỏi này. Đây là cách để đơn vị cấp học bổng đánh giá khả năng cập nhật và sự nhạy cảm của bạn trước tình hình thời sự. Khi gặp câu hỏi phỏng vấn học bổng này, bạn nên tránh các chủ đề gây tranh cãi hoặc bất cứ thứ gì liên quan đến chính trị và tôn giáo - trừ khi những chủ đề đó phù hợp với hình mẫu lý tưởng của học bổng. Nếu người phỏng vấn bày tỏ quan điểm đối lập, nên chăm chú lắng nghe và đón nhận điều đó một cách xây dựng.
- Câu hỏi: Bạn đã từng du lịch nước ngoài chưa và đã từng đi đâu?
Đây không đơn thuần là một câu hỏi về trải nghiệm du lịch của cá nhân, mà còn là cách để người phỏng vấn hiểu được sự cởi mở của bạn với những nền văn hóa khác biệt. Khi kể về một trải nghiệm bản thân ở một đất nước khác, bạn nên chú trọng vào những thứ bạn đã học được trong chuyến du lịch đó – đó có thể là về khía cạnh văn hóa, ngôn ngữ, lịch sử, hoặc một yếu tố nào khác trong quá trình tham quan. Một lần nữa, hãy nghĩ về tiêu chí cấp học bổng của chương trình để bạn đưa ra câu trả lời có lợi cho bản thân nhất.
>> 10 suy nghĩ cản trở bạn đến với học bổng du học
2. Nhóm câu hỏi về nguyện vọng học tập và phát triển sự nghiệp
Người phỏng vấn muốn trao học bổng cho những sinh viên mà họ tin rằng sẽ thành công khi học tại trường. Nhiều người sẽ dựa trên thành tích học tập trong quá khứ và các hoạt động ngoại khóa để cấp học bổng. Đôi khi, một số bạn trẻ không có những điều trên vì họ phải làm việc giúp đỡ gia đình hoặc gặp những vấn đề trở ngại trong cuộc sống. Do đó, bạn nên cân nhắc câu hỏi này một cách cẩn thận và nghĩ ra những câu trả lời giải quyết tình huống để làm nổi bật thế mạnh của bản thân. Ví dụ, những gì bạn học được từ một công việc bồi bàn hay thủ quỹ tại quầy thu ngân có thể cũng rất giá trị, nếu bạn biết khai thác những trải nghiệm hữu ích của công việc đó.
- Câu hỏi: Môn học yêu thích của bạn là gì?
Hãy chọn một môn gì đó liên quan đến kế hoạch học tập và nghề nghiệp trong tương lai. Điều quan trọng ở đây không hoàn toàn làm điểm số, mà là những cảm hứng bạn đã nhận được từ môn học đó, để rồi mong muốn theo đuổi chuyên ngành chuyên sâu ở bậc học cao hơn.
- Câu hỏi: Kể về một trải nghiệm ở trường/lớp có ý nghĩa mà bạn nhớ mãi
Bạn có rất nhiều sự lựa chọn ở đây, hãy liên kết trải nghiệm với một phẩm chất tốt của bạn, sự lựa chọn chuyên ngành của bạn, cơ hội phục vụ cộng đồng, hoặc điều gì đó giúp bạn thay đổi theo chiều hướng tích cực.
- Câu hỏi: Tại sao bạn chọn trường đại học này?
Đây là câu hỏi thường gặp khi phỏng vấn xin học bổng với chương trình học bổng do nhà trường cung cấp. Điều quan trọng là không nói bất cứ điều gì tiêu cực về những trường/cơ sở đào tạo khác mà tập trung nhấn mạnh những điều ngôi trường bạn đang nộp đơn thu hút bạn. Để có được những thông tin sâu sát nhất về thế mạnh của trường trong đào tạo một chuyên ngành cụ thể, bạn có thể ghé thăm trang web trường và tham khảo bài viết Những mục hay gặp trên website các trường Đại học nước ngoài để nắm bắt thông tin.
- Câu hỏi: Kế hoạch trong năm năm tới của bạn là gì?
Câu này nên đồng nhất với câu hỏi về mục tiêu nghề nghiệp của bạn. Nếu bạn có ý định start-up, làm việc cho công ty gia đình hay trở về nước làm việc, tóm lại là bất cứ kế hoạch cụ thể nào, hãy thành thật chia sẻ với người phỏng vấn. Lộ trình du học càng cụ thể, người đối diện sẽ càng tin tưởng rằng bạn đã có được một kế hoạch chi tiết cho bản thân, và đang phấn đấu vì điều đó.
- Câu hỏi: Ngoài tấm bằng đại học ở đây, bạn hy vọng sẽ thu được gì từ trải nghiệm đại học?
Một trong những câu trả lời phổ biến nhất cho câu hỏi phỏng vấn học bổng này là “Tôi muốn kết bạn với nhiều người”. Tuy nhiên, bạn cũng có thể trả lời một điều gì đó khác mà vẫn đảm bảo yếu tố tích cực: chẳng hạn như để học cách sinh sống và học tập trong một môi trường đa văn hóa, để trau dồi kỹ năng ngoại ngữ, hay để có thể có cơ hội tham gia nghiên cứu một dự án khoa học nào đó vốn là trọng tâm nghiên cứu của trường. Chẳng hạn bài viết “Nghiên cứu sinh ngành Giáo dục tại Mỹ: ở bậc tiến sĩ, phải “tầm sư học đạo” sẽ giúp bạn hiểu ra: đôi khi các du học sinh chọn một ngôi trường nào đó vì ở đó có một bậc thầy mà họ muốn theo học.
- Câu hỏi: Điều gì khiến bạn nghĩ rằng bạn sẽ thành công trong việc học tại trường?
Bạn có thể kể về một thành tích học tập đáng nhớ nào đó, như tốt nghiệp thủ khoa, đạt danh hiệu học sinh giỏi suốt 12 năm liền, hay một kỷ niệm nào đó chứng minh rằng bạn là người có tinh thần phấn đấu. Tất nhiên, đừng quên giải thích bạn đã làm thế nào để đạt được điều đó. Nếu bạn không có những thành tích quá vượt trội, bạn có thể kể về quá trình vượt khó trong học tập của mình, chinh phục một môn nào đó mà lúc đầu bạn cảm thấy quá khó đối với bản thân. Và bên cạnh kỹ năng học tập, bạn cũng nên kể đến tính kiên trì, lòng đam mê và khả năng thích ứng – bởi vì du học trên hết vẫn đòi hỏi năng lực thích nghi với môi trường học tập hoàn toàn mới.
- Câu hỏi: Bạn có kế hoạch sẽ đóng góp cho trường đại học/tổ chức cấp học bổng không? Bạn dự định sẽ đóng góp như thế nào?
Người phỏng vấn học bổng đang cho bạn cơ hội để kể về những hoạt động ngoại khóa mà bạn dự định tham gia, hoặc các cơ hội làm việc/tình nguyện/ đóng góp xã hội khi bạn trở thành sinh viên trường. Bạn nên tham khảo website của trường để tìm những thông tin về các CLB hoặc các hoạt động sẵn có để chia sẻ nguyện vọng đóng góp và dấn thân của bản thân.
Chẳng hạn, bạn Đoàn Mai Khanh, một trong những cộng tác viên thường xuyên của Hotcourses Vietnam, đã chia sẻ như sau trong bài tự luận xin học bổng của Đại học Deakin: “Vốn là một người thiên về truyền thông, tôi tin rằng những phẩm chất gặt hái được thông qua các hoạt động thiện nguyện của tôi phù hợp với miêu tả của trường Deakin về một ứng viên lý tưởng. Trong thời gian học phổ thông, tôi đã giúp các bạn trẻ nâng cao nhận thức về các vấn đề xã hội thông qua vai trò biên tập viên tại The Press and Media Club cũng như tại Hotcourses Vietnam, trang web hàng đầu về du học tại nước tôi với hơn 330.000 người theo dõi trên Facebook, bằng cách chia sẻ hành trình theo đuổi giấc mơ Úc của riêng mình”. Tiếp đến, Mai Khanh cũng khẳng định rằng bạn sẽ không thể nào có cơ hội thực hiện ước mơ nước Úc nếu không có sự giúp đỡ của người khác, nên Mai Khanh muốn làm cầu nối giữa Deakin với các sinh viên tiềm năng với dự định sẽ ứng tuyển để làm đại sứ sinh viên cho trường.
Với những lí lẽ chặt chẽ và kế hoạch “pay-back” cụ thể, Mai Khanh đã được cấp học bổng 25% học phí mỗi năm của Đại học Deakin. Và những gì đã thể hiện trong bài luận, bạn hoàn toàn có thể áp dụng trong cuộc phỏng vấn xin học bổng – và nhớ là nên bổ sung thêm thật nhiều chi tiết có lợi cho bản thân nhé.
3. Nhóm câu hỏi “Tại sao bạn là ứng cử viên sáng giá nhất cho học bổng này?’
Các chương trình học bổng nhận được rất nhiều hồ sơ mỗi ngày, và các ứng viên gần như đều có những thành tích na ná nhau về mặt điểm số. Thế nên, cuộc phỏng vấn cấp học bổng có thể sẽ giúp bạn trở nên khác biệt với các ứng viên khác bằng những câu hỏi sau:
- Câu hỏi “Bạn có thể nói với chúng tôi đôi điều về học bổng này không?”
Để trả lời được câu hỏi này, phải tìm hiểu và cố ghi nhớ các chỉ tiêu và lịch sử về học bổng trước ngày phỏng vấn. Nếu học bổng này được trao dưới danh nghĩa của một tổ chức hay cá nhân nào đó, bạn phải nhớ họ là ai, họ đã làm gì và họ mong trông đợi điều gì khi trao học bổng này.
- Câu hỏi “Vì sao bạn lại nộp đơn cho học bổng này?”
Đừng chỉ dừng lại ở câu trả lời rằng học bổng sẽ san sẽ gánh nặng học phí cho bạn (nếu đó là học bổng dựa trên nhu cầu), vì bạn xứng đáng (học bổng dựa trên thành tích) hay vì bạn có năng lực lãnh đạo (nếu là học bổng lãnh đạo)… mà hãy nói về ảnh hưởng của học bổng này đối với bạn.
- Câu hỏi: Vì sao bạn xứng đáng nhận học bổng này?
Trước khi bắt đầu chia sẻ về thành tích của bản thân, bạn nên ghi nhận rằng có rất nhiều học sinh ngoài kia cũng xứng đáng nhận học bổng này, sau đó kể bạn khác biệt với đám đông như thế nào.
>> Biết người biết ta trên hành trình săn học bổng du học
- Câu hỏi: Bạn sẽ làm gì nếu bạn không nhận được học bổng?
Bạn có thể nói thật ở đây. Nếu không nhận được học bổng sẽ khiến bạn không thể học ở trường này, cứ thành thật trả lời. Nếu bạn muốn người nghe có thể cảm nhận được tính cách chịu khó của bạn, hãy kể về kế hoạch để bạn có thể kiếm thêm thu nhập trang trải học phí.
Và câu hỏi cuối cùng: “Bạn có điều gì muốn hỏi không?”
Điều quan trọng là bạn phải đặt một số câu hỏi thông minh để người phỏng vấn nhận thấy sự quan tâm của bạn, cũng như có được giải đáp cho điều bạn thắc mắc. Nên nhớ phải chăm chú lắng nghe câu trả lời, không ngắt lời người phỏng vấn học bổng và ghi chú nếu cần.
Một số câu hỏi Hotcourses Vietnam gợi ý:
- Thầy/cô còn có câu hỏi nào cho tôi hoặc muốn tôi bổ sung thêm điều gì không?
- Không biết cơ hội nhận được học bổng của tôi như thế nào?
- Các bước tiếp theo mà tôi phải làm là gì?
- Thời gian thông báo kết quả dự kiến là khi nào?
- Học bổng này là một lần, hay gia hạn mỗi năm? Nếu là học bổng có thể gia hạn thì yêu cầu để được gia hạn là gì?
- Làm thế nào để tôi có thể cải thiện và phù hợp hơn với hình mẫu lý tưởng của học bổng?
Trên đây là những câu hỏi thường gặp khi phỏng vấn xin học bổng, Hotcourses Vietnam chúc bạn phỏng vấn tốt và gặt hái được nhiều thành công.
* Bài viết được cập nhật ngày 30/1/2021 bởi tác giả Nguyen Le Minh Trang.