>> Chương trình trao đổi Erasmus
>> Một lần trải nghiệm Work&Travel
1/2 người châu Âu có khả năng song ngữ
Trong giáo trình English for Guest Students của trường Đại học Khoa Học Ứng Dụng The Hague, chúng tôi đã học được rằng khoảng 50% dân số châu Âu có thể nói thành thạo ít nhất một ngoại ngữ, con số này trong giới sinh viên lên đến 80%.
Ngoài 23 ngôn ngữ chính thức trên tổng số các quốc gia nằm trong khối Liên minh châu Âu còn có 60 ngôn ngữ bản xứ vẫn được sử dụng ở các ngóc ngách trong ngôi làng Âu châu. Chính vì thế, các nước trong Liên minh châu Âu rất quan tâm đến vấn đề thông hiểu lẫn nhau giữa các nước thành viên. Tiếng Anh là ngôn ngữ được nhiều nước thành viên chọn làm ngôn ngữ giảng dạy trong trường học, chẳng hạn ở Đức, Phần Lan, Hà Lan… với 1/3 người dân châu Âu hiểu biết thứ tiếng này. Bạn bè Pháp ở Viện Đại Học Công Nghệ Besancon của tôi đều là những người phải học tiếng Anh như ngoại ngữ bắt buộc từ nhỏ, ngoài ra còn có một ngoại ngữ tự chọn, hoặc tiếng Tây Ban Nha hoặc tiếng Đức.
Để thúc đẩy phong trào toàn dân (ít nhất) đều có khả năng song ngữ, ngày 26/9 hàng năm được chọn làm Ngày Châu Âu về Ngôn Ngữ. Liên minh Châu Âu mạnh tay chi 36 triệu euros mỗi năm cho các chương trình ngôn ngữ, đặc biệt là họ rất đầu tư cho đối tượng giới trẻ. Nổi tiếng nhất có lẽ là chương trình trao đổi Erasmus.
Xê dịch để học tiếng nước ngoài
Niên học 2011-2012 này có khoảng 200.000 sinh viên được chương trình tạo điều kiện xê dịch đến một nước trong khối châu Âu để nhập học, tùy theo độ dài của chương trình mà họ sẽ du học từ một học kì đến một năm học. Mục đích của chương trình Erasmus là “giúp giới trẻ châu Âu thay đổi cách nhìn về riêng châu lục của mình và của thế giới nói chung”. Ngân sách được chuẩn bị cho thời kì 2009-2013 của chương trình Erasmus lên đến con số 950 triệu euros. Đây là một chương trình hợp tác giáo dục uy tín của châu Âu với mục đích giúp đỡ sinh viên của khoảng 30 nước thuộc thành viên khối Liên minh châu Âu và một số nước (Thụy Sĩ, Maroc, Thổ Nhĩ Kỳ, Liechtenstein, Na Uy, Ai-len) dịch chuyển ra nước ngoài để học tập và nghiên cứu. Vì mục đích của chương trình là giúp cho càng nhiều sinh viên được đi học ở nước ngoài càng tốt, nên mỗi sinh viên chỉ có thể tham gia trong khoảng thời gian ngắn nhất là ba tháng đến dài nhất là một năm. Với số lượng các trường tham gia lên tới 4000.
Ra đời vào năm 1987 với ban đầu chỉ có sự tham gia của 11 quốc gia, chương trình Erasmus ngày nay không chỉ thu hút sự quan tâm của sinh viên châu Âu mà còn là học bổng mơ ước của sinh viên quốc tế đang theo học tại một trường nào đó trong khối Liên minh. Ở Pháp, mỗi sinh viên đi học theo dạng này đều được nhận khoảng 110 euros/tháng từ học bổng Erasmus, chưa kể các học bổng khác mà bạn có quyền được hưởng kèm. Tiếp nối thành công của chương trình Erasmus, năm 2004-2005 đã chứng kiến sự ra đời của chương trình Erasmus mundus với đích đến không chỉ được giới hạn trong khối châu Âu mà là trên toàn thế giới.
Ngoài du học, sinh viên châu Âu còn những lựa chọn khác để phát triển khả năng ngoại ngữ của mình. Tham gia những cơ hội việc làm thêm vào dịp hè hoặc trong những năm gap-year * được rất nhiều người trẻ ở Âu châu ủng hộ. Diệu Thu (người Đan Mạch gốc Việt) đã quyết định sang Pháp làm “fille au pair” để giúp việc nhà cho gia đình bản địa trong nhiều tháng trời, với mục đích vừa tìm hiểu văn hóa Pháp vừa được tham gia những khóa học tiếng Pháp chính thống ở trường với sự chi trả của gia đình tiếp đón. Có rất nhiều sinh viên ở các nước Đông Âu thực hiện những chương trình tương tự để được làm baby-sitting và khám phá văn hóa nước ngoài bằng chính sức lao động của mình. Ở trong nước, giới trẻ Việt Nam đã bắt đầu làm quen với hình thức xê dịch để làm việc nhằm phát triển khả năng ngoại ngữ này, tiêu biểu nhất là chương trình Work and Travel USA.
Tại thời điểm hiện tại, khi mà thế giới được “ủi phẳng” hơn mỗi ngày và khoảng cách đã trở thành một cái cớ quá cổ lổ xỉ để ngụy biện cho việc… nhác học ngoại ngữ, sinh viên châu Âu càng trở nên gắn bó với những chuyến xê dịch ra nước ngoài để “tăng tốc” khả năng song ngữ (thậm chí là đa ngữ) của mình.