HỌC BỔNG CHÍNH PHỦ LÀ GÌ?

Học bổng chính phủ là những học bổng được tài trợ bởi ngân sách của các chính phủ nhằm hỗ trợ các bạn đáp ứng được điều kiện của học bổng để nhận được tài trợ đi du học.

Học bổng chính phủ bao gồm 2 loại:  

Học bổng chính phủ nước sở tại là học bổng do chính phủ nước sở tại cung cấp cho công dân nước mình. Ở Việt Nam, học bổng chính phủ bao gồm học bổng 322, học bổng 911 (quản lý bởi Cục Đào Tạo Nước ngoài, Bộ Giáo Dục & Đào Tạo), học bổng 165 (Ban Tổ chức TƯ Đảng). Các học bổng này thường được cấp cho các cán bộ Nhà nước, giảng viên đại học công lập và gần đây mở rộng cho cả sinh viên sang các nước tư bản theo học.

Học bổng chính phủ nước ngoài là học bổng do các chính phủ nước ngoài cung cấp cho Việt Nam thông qua hợp tác song phương. Ở Việt nam, nổi tiếng nhất là học bổng Fulbright (của Chính phủ Hoa Kỳ), học bổng Chevening (của Anh), BTC (của Bỉ), Eramus Mundus ( của Liên minh Châu Âu), ADS, Endeavour, ALA (của Úc)…vv Các học bổng này thường được quản lý bởi các Đại Sứ Quán các nước tại Việt Nam.

Một trong những đặc tính quan trọng nhất của học bổng chính phủ là sự giới hạn về địa lý đối với ứng viên dự tuyển, điều đó có nghĩa là học bổng chính phủ chỉ áp dụng cho một nhóm đối tượng ở một khu vực địa lý nhất định. Ví dụ học bổng Fulbright dành cho Việt nam thì chỉ công dân Việt nam mới được nộp hồ sơ. Điều này quan trọng bởi như vậy nếu so với học bổng của các trường đại học thì tính cạnh tranh của nó sẽ không cao bằng. Ví dụ, nếu bạn nộp hồ sơ vào Harvard chẳng hạn, thì hồ sơ của bạn phải cạnh tranh với hàng vạn hồ sơ khác từ các nước khác nhau, trong khi đó nếu bạn nộp hồ sơ theo học bổng Chính phủ thì bạn sẽ chỉ phải cạnh tranh với các cá nhân ở Việt Nam mà thôi. Nói như vậy không có nghĩa là học bổng chính phủ không cạnh tranh, bởi thực tế với số lượng có hạn thì học bổng chính phủ danh giá có sự canh tranh cũng rất cao.

Một sự khác biệt rất quan trọng nữa của học bổng chính phủ là những ràng buộc kèm theo, mà phổ biến nhất là điều kiện “học xong phải quay về nước”. Trên thực tế, nhiều bạn theo học bổng chính phủ Việt Nam như 322, 165 đã trốn ở lại không về. Còn với học bổng chính phủ nước ngoài do quy định visa ngặt nghèo hơn nên khó trốn ở lại. Điều này rất quan trọng để bạn cân nhắc có nên nộp hồ sơ cho học bổng chính phủ không, bởi lẽ nếu ngành học của bạn cho bạn 1 cơ hội việc làm tại nước bạn theo học và bạn cũng mong muốn ở lại phát triển sự nghiệp ở đó thì việc lựa chọn học bổng chính phủ không phải là lựa chọn phù hợp với bạn.

ĐỐI TƯỢNG CỦA HỌC BỔNG CHÍNH PHỦ

Về mặt “lý thuyết”, các đối tượng chính của học bổng chính phủ Việt nam là công chức, viên chức Nhà nước, giảng viên đại học. Điều này cũng lưu ý với các bạn trẻ là nếu bạn muốn có học bổng để thỏa mãn ước mơ du học của mình thì việc lựa chọn làm giảng viên đại học ở một trường công lập là một bước đầu tư chiến lược để hiện thực hóa ước mơ của mình. Đó là chấp nhận mức lương thấp khoảng 2-3 triệu VNĐ/tháng để dành học bổng 1.000-2.000USD/ tháng sau này.

Còn với các học bổng của chính phủ nước ngoài, thông thường không giới hạn đối tượng mà họ còn khuyến khích các đối tượng vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn, khuyết tật…vv. Có học bổng thì ưu tiên cho khối Nhà nước như học bổng ADS của chính phủ Úc, có học bổng thì lại không ưu tiên đối tượng nào cả mà áp dụng như nhau cho dù ứng viên làm ở lĩnh vực nào, ngành nào, nhóm nào.

Nếu bạn có một ước mơ cháy bỏng là đi du học mà điều kiện tài chính của gia đình bạn không có khả năng chi trả cho chi phí ăn học của bạn thì học bổng chính phủ là một lựa chọn phù hợp giúp bạn thực hiện ước mơ du học của mình.

YÊU CẦU ỨNG TUYỂN

Trong mắt nhiều người, học bổng chính phủ nghe chừng có vẻ phức tạp, và khó khăn, nhưng thực tế thì không hẳn như vậy. Các học bổng chính phủ nước ngoài đều có quy định khá rõ về yêu cầu mà ứng viên phải đáp ứng khi nộp hồ sơ. Mỗi học bổng đều có những quy định khác nhau, nhưng tựu chung lại thì có mấy yêu cầu sau:

Bảng điểm: Một số học bổng yêu cầu phải có điểm tổng kết ở một mức nhất định, chỉ khi cao hơn mức đó bạn mới được nộp hồ sơ. Điểm tổng kết yêu cầu đa phần phải cao hơn 7.0. Do vậy, nếu bạn có dự định xin học bổng Chính phủ, hãy đầu tư cho việc học tập của bạn ngay từ bây giờ.

Bằng đại học: đối với các học bổng yêu cầu đã tốt nghiệp đại học.

Giấy chứng nhận công việc: nếu cần chứng minh bạn làm cho khối Nhà nước.

Số năm kinh nghiệm đi làm: như Fulbright thì tính số năm đi làm từ ngày trên bằng tốt nghiệp, chứ không phải là ngày bạn bắt đầu đi làm part-time. Do vậy các bạn phải kiểm tra kỹ càng xem mình có đủ điều kiện chưa? Về băn khoăn thắc mắc của nhiều người là phải làm cùng 1 chỗ không hay nhảy việc có được tính không? Câu trả lời là bạn làm toàn thời gian là được, không nhất thiết phải làm 1 nơi.

Điểm tiếng anh: Hầu hết các học bổng đòi hỏi điểm tiếng anh đầu vào cho ứng viên. Bây giờ do IELTS và TOEFL đều được công nhận toàn cầu do vậy thi cái nào mà bạn cảm thấy mình thành thạo và tự tin nhất thì thi. Điểm số tối thiểu với TOEFL iBT phải là 70/120 và 6.0/9.0 cho IELTS. Tuy nhiên thường thì nên phấn đấu trên mức này mới có cơ hội.

HỒ SƠ GỒM NHỮNG GÌ?

Như vậy, sau khi đáp ứng những điều kiện ứng tuyển kể trên, bạn cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ để nộp theo yêu cầu của từng học bổng:

Form học bổng: Mỗi học bổng đều có một cái form để bạn khai thông tin. Form này thường khá đơn giản, bạn cần khai thông tin cá nhân, học vấn, và các thông tin khác.

Sơ yếu lý lịch (Curriculum Vitae): Bạn nên viết sao ngắn gọn làm nổi bật quá trình công việc và thành tích học tập xã hội của bạn.

Thư giới thiệu

Bài luận về bản thân (Personal Statement)

Study Objective (Mục tiêu học tập): Mục đích chính của bài luận này là nói đến mục tiêu học tập của bạn khi được trao học bổng. Mục tiêu phải rõ ràng, cụ thể, đo lường được. Bạn có thể trình bày công trình nghiên cứu mà bạn dự định triển khai khi được học bổng. Tất nhiên đây chỉ là một bản trình bày ngắn gọn cho những người cho dù không có chuyên môn về lĩnh vực đấy cũng hiểu được, chứ không phải như cái đề cương nghiên cứu chi tiết. Trong bài luận bạn có thể nêu các chủ đề bạn muốn tìm hiểu ở nước mà bạn sẽ theo học. Ví dụ, bạn nghiên cứu về dân chủ ở hoa kỳ, hay kỹ thuật phẫu thuật mắt theo công nghệ mới đang mới chỉ áp dụng ở Hoa Kỳ chẳng hạn. Nếu bạn càng rõ ràng về mục tiêu học tập thì bạn sẽ có nhiều điểm cộng bởi nó chứng tỏ bạn chuẩn bị kỹ càng về ngành học và kế hoạch của mình. Phần cuối, bạn có thể nêu một chút về dự định tương lai sau khi tốt nghiệp, với đa số học bổng chính phủ yêu cầu bạn quay về thì việc trình bày dự định tương lai sau khi tốt nghiệp về nước sẽ giúp bạn dẫn điểm. Ví dụ, sau khi tốt nghiệp, trình bày mong muốn sẽ xây dựng một chương trình truyền hình thực tế phơi bày những cách tham nhũng của bộ máy chính quyền. Hoặc sau khi tốt nghiệp, trình bày hy vọng gây dựng một doanh nghiệp xã hội giải quyết công ăn việc làm cho người khuyết tật. Lưu ý là kế hoạch phải khả thi.

Research Proposal (Đề cương nghiên cứu): cái này thường phổ biến hơn với các bạn theo học Thạc sỹ nghiên cứu hoặc tiến sỹ. Việc chuẩn bị cái này khá mất thời gian bởi bạn phải đọc khá nhiều tài liệu mới viết được. Cái đề cương này trình bày rõ ra kế hoạch nghiên cứu của bạn bao gồm các phần:

• Giới thiệu về đề tài
• Cơ sở lý luận
• Literature Review
• Phương pháp
• Giả thuyết
• Khung thời gian
• Tài liệu tham khảo

Thư chấp nhận nhập học (Admission Letter): Ở một số học bổng chính phủ nước ngoài, một yêu cầu cần có nữa trong bộ hồ sơ xin học bổng là phải có thư chấp nhận học của trường mà bạn dự định học. Đây là lá thư mà trường bạn dự định học cung cấp cho bạn chứng minh rằng bạn đã được trường chấp nhận bạn làm sinh viên.

Các văn bằng, chứng chỉ, bảng điểm: Các giấy tờ này cần có để nộp kèm hồ sơ. Trong hồ sơ xin học bổng, bạn không nộp bản gốc mà chỉ nộp bản sao có công chứng của bản gốc. Với tài liệu bằng tiếng Việt thì bạn cần mang đem dịch ra tiếng Anh rồi công chứng (certified). Sau đó scan và upload lên website học bổng theo hướng dẫn.

LỢI ÍCH CỦA HỌC BỔNG CHÍNH PHỦ

Đa phần các học bổng chính phủ sẽ trang trải các chi phí sau đây của người được học bổng:

• Toàn bộ tiền học phí
• Tiền bảo hiểm
• Vé máy bay khứ hồi
• Tiền xin visa (không phải tất cả học bổng đều hỗ trợ)
• Tiền bảo hiểm y tế khi theo học
• Tiền trợ cấp sinh hoạt hàng tháng (để trang trải chi phí thuê nhà, ăn uống, liên lạc, giải trí...v.v)

Học bổng chính phủ không trang trải chi phí cho người đi kèm như vợ hoặc con. Điều này rất quan trọng bởi rất nhiều người đi học bổng chính phủ đã đi làm và lớn tuổi, nên họ thường mang gia đình theo. Bạn nên tìm hiểu xem ví dụ nơi bạn học, con đi học phổ thông có mất tiền không? Chi phí báo hiểm 1 năm là bao nhiêu, và nên chuẩn bị tài chính tốt nếu bạn phải chi trả một lượng tiền lớn cho người đi kèm.

Nói chung là sinh hoạt phí hàng tháng cho sinh viên biến đổi tùy theo từng học bổng. Ví dụ, Fulbright thì từ 1.200 USD đến 1.800 USD/tháng. Học bổng ADS hay Endeavour của Úc thì dao động từ 2.000 AUD đến 2.500AUD/ tháng.

Với Fulbright thì sinh hoạt phí tùy bang, bạn học ở các trung tâm đắt đỏ như New York hay Boston sẽ được cấp nhiều tiền hơn bạn học ở những nơi xa xôi “hẻo lánh” như Missouri. Còn học bổng Chevening thì được chi trả bằng đồng bảng Anh.

KHI NÀO NÊN TÌM HIỂU HỌC BỔNG CHÍNH PHỦ

Nếu bạn có một ước mơ du học thì không bao giờ là quá sớm để tìm hiểu về học bổng chính phủ mà bạn muốn nhắm tới. Tác giả đã bắt đầu tìm hiểu học bổng chính phủ từ năm học năm 2 đại học, mặc dù biết học bổng chính phủ khi đó chỉ dành cho những ai đã có 2 năm kinh nghiệm đi làm, nhưng vẫn âm thầm đến dự các buổi giới thiệu thông tin về học bổng để lấy những tờ rơi, những cuốn tài liệu, rồi lắng nghe những câu hỏi và giải đáp ở buổi chia sẻ đó, ghi chép lại và về chuẩn bị bản thân về học lực và giấy tờ theo định hướng nhắm tới học bổng. Và cuối cùng thì giấc mơ cũng thành hiện thực khi tác giả được học bổng Fulbright năm 2009. Do vậy, lời khuyên với các bạn quan tâm tới học bổng của chính phủ là hãy bắt đầu tìm hiểu ngay khi bạn có dự định đi du học. Tìm hiểu càng sớm, càng giúp bạn có sự chuẩn bị chu đáo và cẩn trọng nhất.

Xin chân thành cám ơn anh Trần Ngọc Thịnh về những chia sẻ quý giá trên. Bài viết có lược một số nội dung, bạn có thể đọc bài viết đầy đủ và nhiều bài viết khác của anh Thịnh tại page Trần Ngọc Thịnh

---------------------------

Đọc thêm

>> Tìm kiếm học bổng du học trên Hotcourses

>> Tìm hiểu và đăng ký học bổng thế nào cho hiệu quả

>> 10 học bổng cho sinh viên đến từ các nước đang phát triển

>> Kinh nghiệm xin Học Bổng toàn phần bậc Cao học