7 bước đọc sách hiệu quả và nhớ lâu

Đọc sách là một thói quen rất tốt. Tuy nhiên, bạn có hay đọc xong một cuốn sách và sau đó chẳng nhớ gì? Thật là lãng phí khi chúng ta đã dành thời gian đọc nhưng lại không thu thập được kiến thức bền vững ứng dụng cho cuộc sống. Cùng Hotcourses Vietnam khám phá 7 bí quyết khiến việc đọc sách đem đến nhiều kiến thức và giá trị lâu dài cho chính nhé  bạn.

1. Chọn lựa sách cẩn thận trước khi đọc

Có vô vàn sách thuộc nhiều chủ đề khác nhau, theo nhiều phong cách khác nhau, hư cấu (fiction) hoặc phi hư cấu (non-fiction). Chọn sách phù hợp là bước đầu tiên và quan trọng giúp bạn đạt mục tiêu đọc sách hiệu quả. Trước khi đọc một quyển sách, bạn nên tìm hiểu kỹ để chắc chắn rằng quyển sách đó là phù hợp cho bạn. Hotcourses Vietnam gợi ý một số cách mà bạn có thể làm để lựa chọn sách hiệu quả:

• Đọc trước phần tóm tắt sách, thông tin tác giả, hay thậm chí là một vài chương của quyển sách trước khi quyết định mua nó

• Tham khảo phần nội dung sách trên những trang giới thiệu và review sách như Blinkist, Goodreads, Booklist, LibraryThing,...

• Tham khảo ý kiến từ bạn bè, cộng đồng độc giả đã đọc sách để hiểu thêm về những giá trị mà quyển sách đó đem lại cho người đọc

2. Chọn hình thức sách phù hợp

Việc lựa chọn hình thức sách phù hợp sẽ giúp bạn cảm thấy hứng thú và đọc sách hiệu quả hơn. Với sự phát triển của công nghệ, việc đọc sách không chỉ giới hạn ở sách giấy, sách in. Có rất nhiều hình thức khác nhau mà bạn có thể lựa chọn như sách điện tử (ebook), sách nói hay podcast, tuỳ thuộc vào sở thích của bạn. Nếu bạn cảm thấy bản thân dễ dàng tập trung và tiếp thu kiến thức khi lắng nghe người khác truyền đạt, hay đơn giản là muốn tận dụng thời gian di chuyển trong ngày để đọc sách, bạn có thể lựa chọn sách nói hay podcast. Nếu bạn ưa thích việc đọc sách trên Kindle, máy tính bảng hay laptop, bạn có thể lựa chọn phiên bản sách điện tử. 

> Những thư viện điện tử hàng đầu thế giới dành cho sinh viên

3. Rèn luyện kỹ năng đọc nhanh 

Với mục đích đọc để thu thập thông tin, xử lý một lượng thông tin lớn hay bạn là người không có nhiều thời gian thì đọc sách nhanh là kỹ năng rất cần thiết. Kỹ năng đọc nhanh giúp có được lượng kiến thức mới nhanh hơn và tiết kiệm thời gian. Thay vì một cuốn sách bạn đọc trong vòng 2 tuần bạn sẽ rút ngắn thời gian lại còn 1 tuần và 1 tuần còn lại kia bạn sẽ hoàn thành một cuốn sách khác với những thông tin mới đầy thú vị.

Skimming (đọc lướt) cũng là kỹ năng quan trọng giúp bạn đọc sách đúng cách. Việc đọc lướt các trang mục lục, tóm tắt, tiêu đề chương và một số phần khác sẽ giúp bạn có một bức tranh tổng thể về cuốn sách. Vì thế, khi đọc từng phần cụ thể, bạn sẽ dễ dàng hình dung và liên kết nội dung các phần lại với nhau.

4. Đọc sách chủ động

Việc đọc chủ động diễn ra khi người đọc chủ động tham gia vào quá trình đọc sách, tài liệu. Tuỳ thuộc vào mục đích đọc và tài liệu đọc, có nhiều cách khác nhau giúp bạn tương tác với cuốn sách, từ đó bạn sẽ không cảm thấy nhàm chán khi đọc sách và có thể hiểu sâu hơn về nội dung cuốn sách:

• Đặt câu hỏi: Bạn suy nghĩ gì về ý kiến của tác giả? Có điểm nào bạn muốn tìm hiểu thêm? Thông tin mà tác giả cung cấp có thể áp dụng cho cuộc sống/ việc học tập/ công việc của bạn như thế nào?... Việc tự đặt cho mình những câu hỏi sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn và rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện

• Đọc có trọng tâm cụ thể: Kỹ năng này đặc biệt quan trọng khi bạn nghiên cứu các loại sách chuyên ngành. Việc ghi nhớ thông tin cần tìm kiếm sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức. 

5. Xây dựng kỹ năng ghi chú và highlight ý chính khi đọc sách

Kỹ năng ghi chú là mấu chốt giúp bạn lấy được nhiều thông tin đáng giá nhất từ một cuốn sách non-fiction. Mỗi cuốn sách đều có cấu trúc các chương hay các mục. Trong đó, mỗi chương, mỗi mục chỉ chứa từ 3 đến 5 ý chính. Việc của bạn là tập trung tìm ra 3-5thông điệp chính mà tác giả gửi gắm ở phần đó. 

Bạn nên tổng kết các ghi chú tại một nơi một cách có cấu trúc, dễ dàng tìm lại khi cần, ví dụ: sổ tay, ứng dụng Notion, Readwise, vẽ sơ đồ tư duy…Việc ghi chú, tóm tắt lại quyển sách là phương pháp rất hiệu quả giúp bạn ghi nhớ lâu hơn, thay vì chỉ đọc và để con chữ lướt qua mà không đọng lại gì.  

6. Chia sẻ những điều đã đọc được

Việc chia sẻ kiến thức và áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày sẽ giúp bạn ghi nhớ cuốn sách lâu hơn. Sau khi hoàn thành cuốn sách, bạn nên dành thời gian để đọc lại những phần ghi chú và ngẫm nghĩ xem những điều trong quyển sách có thể giúp gì cho cuộc sống của bạn. Bạn cũng có thể chia sẻ lại những điều mình đã học được thông qua cuốn sách với bạn bè, người thân hoặc cùng thảo luận về các chủ đề đó trên những diễn đàn, hội nhóm liên quan. Ngoài ra, hãy tận dụng mọi cơ hội để trải nghiệm và áp dụng những điều bạn đã học được từ sách vào cuộc sống, việc học tập hay công việc của bạn.

7. Yêu thích việc đọc sách

Bí quyết cuối cùng và cũng là bí quyết quan trọng nhất giúp việc đọc sách của bạn trở nên hiệu quả hơn, đó là hãy yêu việc đọc sách. Thay vì coi đó là việc phải-hoàn-thành hay mục tiêu cần phải thực hiện, hãy coi việc đọc sách là một cách để thư giãn, giải trí.

Nếu bạn cảm thấy quyển sách đó không phù hợp với mình, bạn hoàn toàn có thể bỏ qua và không nhất thiết miễn cưỡng hoàn thành chúng. Thay vào đó, hãy dành thời gian cho những quyển sách mà bạn yêu thích và đem lại nhiều giá trị cho bạn.

Hotcourses Vietnam gợi ý đến bạn một số đầu sách hay trong một số lĩnh vực phổ biến sau đây:

• Dinh dưỡng: Nhân tố Enzyme (The Enzyme Factor, Hiromi Shinya)

• Trồng trọt, làm vườn: Cuộc cách mạng một cọng rơm (Masanobu Fukuoka)

• Sức khỏe: When The Body Say No (Gabor Maté)

• Tâm lý: The Body Keeps The Score (Bessel van der Kolk) và How To Do The Work (Nicole LePera)

• Làm cha mẹ: Hold on to Your Kids: Why Parents Need to Matter More Than Peers (Gabor Maté và Gordon Neufeld)

• Nuôi dưỡng tâm hồn: Nhà giả kim (Paulo Coelho)

• Tình yêu: Essays In Love và Why You Will Marry the Wrong Person (Alain de Botton)

Chúc bạn đọc sách vui vẻ và hiệu quả nhé!

* Bài được viết lại bởi Hoàng Thanh Phương vào ngày 07 tháng 09 năm 2021.

*Bài viết được cập nhật và chỉnh sửa bởi Võ Quỳnh Hương vào ngày 16/12/2022.